Kasteel Oost maakt veel dromen waar

Wel bezittingen, geen geld

Kasteel Oost is door de jaren heen langzaam vervallen tot een schim van zijn voormalige glorie. Als er vroeger grote dakreparaties uitgevoerd moesten worden, werd het gebouw gewoon kleiner. Het was anders te duur. Dat was niet alleen bij dit kasteel. De mensen hadden wel veel bezittingen, maar geen geld. Nu is het dak weer in de oorspronkelijke staat teruggebracht. Gasten in de exclusiefste suite hebben daar straks mooi zicht op.

Alles in één hand

Michel Maes droomde ervan om ooit op een kasteel te wonen. In 2005 kwam zijn droom uit. Hij kocht het kasteel en verdiepte zich meer in de geschiedenis van het gebouw en de omgeving. Maes: “Het kasteel had vroeger een heel andere vorm. Het was mooier dan ik het had aangetroffen. Ik dacht: het zou mooi zijn als ik dát zou kunnen realiseren. Dat werd dus mijn nieuwe droom.” Uiteindelijk kocht hij ook de naastgelegen boerderij. Zou hij er een museum maken? Nee, het werd een luxe hotel. Droom drie was een feit. Maes vervolgt: “Ik wist alles in één hand te krijgen na contact met de grafelijke familie. En toen begon de echte ‘wedstrijd’ met de instanties. Het heeft bijna zeventien jaar geduurd voordat we een vergunning kregen.”

Ook een droom voor de architect

Harold Janssen van SATIJNPlus Architecten vertelt: "Michel heeft ons benaderd. Hij zei: dit is mijn droom en nu ook mijn bezit, hoe pak ik dat verder aan. Er kwam veel op ons af. Het uitbreiden van het kasteel en de boerderij was niet vanzelfsprekend. In overleg met Rijkswaterstaat hebben we een plan ontwikkeld wat bouwen in de maasbedding mogelijk maakte. De grootste uitbreiding vindt plaats aan de boerderij. Een groot maar compact volume in de vorm van een carréboerderij. Het kasteel werd voorzien van een oranjerie en de reconstructie van het kasteel maakte de plaatsing van een lift mogelijk. De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en de Gemeente Eijsden-Margraten zijn door een goede visie voor restauratie, reconstructie en uitbreiding overtuigd en hebben de vergunningen verleend. Nu de vergunningen rond zijn, is het fijn om de planaanpassingen voor een goede hotelexploitatie te vertalen tot een totaalconcept.” Janssen zei het niet met zoveel woorden, maar tussen de regels door hoor je dat het voor hem ook een droomopdracht is.

Als bij een waterval meegesleurd

Marc Alofs, een zeer ervaren hotelier in de hoogste klasse, werd aan boord gehaald om het hotel te leiden. Hij runde jarenlang La Butte aux Bois en Botanic Sanctuary en bracht deze hotels beide naar een 5-sterrenstatus. Maes zegt over het ‘aan boord halen’: “Mark is als bij een waterval meegesleurd. In positieve zin dan”, verklaart de eigenaar glunderend. De droom van Maes is duidelijk ook overgeslagen naar Alofs, zijn vrouw en vele andere volgelingen, zoals de hotelier zelf aangeeft. Hij is blij dat hij vroeg om tafel zat: “Het is goed dat bij dit project op tijd alle partijen opgelijnd zijn. De architect, bouwer, interieurarchitect, landschapsarchitect en ikzelf. Want ik denk al: Hoe loop ik precies in het gebouw? Hoe doe ik de roomservice? Hoe haal ik het 5-sterrenniveau met de gebouwen?” Alofs ziet dat bij veel andere projecten de exploitant te laat in beeld komt en dan zijn er al keuzes gemaakt. Duidelijk niet de keuzes van degenen die dagelijks het hoogste niveau moeten halen.

Geen stress, wel stretch

Laudy Bouw & Ontwikkeling speelt ook een grote rol. Het bedrijf verzorgt de nieuwbouw, terwijl de opdrachtgever de verbouwingswerkzaamheden van het kasteel en de schuur in eigen beheer uitvoert. Rob Salden is directeur bouwrealisatie bij de aannemer en zegt hierover: “Ik zie een grote parallel met ons bedrijf. Dertien in een dozijn opdrachten bestaan voor ons niet. En Kasteel Oost is er zeker geen. Er wordt in de markt verteld dat je ons voor zo’n project moet inschakelen. En als je klaar bent, hoop je dat dit weer gebeurt. Als je de verwachtingen invult, borg je de continuïteit als bedrijf. Bij dit project is het op tijd betrekken van alle partijen die van invloed zijn op het wauw-effect heel belangrijk geweest. Voor het uitvoeringsteam is het echt niet altijd even makkelijk om rekening te houden met het dynamische proces van Michel en Mark. Het is een extra dimensie. Er wordt meer gevraagd van onze collega’s dan alleen ‘stenen stapelen’. Het mag uiteraard geen stress worden, maar ze zullen zeker wel iets gestretcht worden. Voor het team is dit een unieke kans om een stukje aan de geschiedenis van dit prachtige verhaal bij te dragen. En zo mag je het dan ook best beleven, met trots! Dat zal niet elke dag en op ieder moment gevoeld worden, maar achteraf absoluut in herinnering blijven. Zo bieden we, bovenop de bouwtechnische uitdagingen, bij Laudy ook een stuk beleving aan onze mensen.” En zo kun je, ook voor de aannemer en haar vakmensen, wel spreken van een droomopdracht.

Voor elke uitdaging een oplossing

Richard Nederlands, projectmanager bij Laudy, staat voor best veel uitdagingen. Zo kwamen de bouwers er op een gegeven moment achter dat de te verwachten hoogste grondwaterstand hoger was dan verwacht. Het bouwteam heeft voortvarend de constructie en de wijze van uitvoering aangepast om als gepland te kunnen starten met de bouw. Het voelt alsof Richard af en toe in een spagaat zit. Hij wil graag tegemoetkomen aan alle wensen van de opdrachtgever, maar hij weet ook dat de tijd dringt. De feestelijke opening staat gepland – en in het voorjaar van 2025 komen de eerste gasten – dus moet alles op tijd klaar zijn. Hij legt uit: “Wij hebben een deadline. Het hotel moet er dan wel staan. Het is belangrijk dat de input snel bij ons terechtkomt, zodat wij alles kunnen verwerken in de bouw.”

##Gemeenschap versterken en betrekken
Voor Maes gaat de transformatie van Kasteel Oost verder dan alleen het creëren van een luxe hotel. Hij ziet het als een kans om de lokale gemeenschap te versterken en te betrekken. Als officiële ambassadeur van Cittaslow Nederland streeft Maes ernaar om lokale tradities en streekproducten te integreren in de ervaring van het kasteel. Maes: “Wij gaan hier veel mee doen in de uitstraling. Vooral in de culinaire invulling. En de streekproducten kun je straks kopen in onze winkel.”

Duurzame bouw en toekomst

Naast luxe en gastvrijheid staat duurzaamheid hoog op de agenda van het hotel. Architect Janssen: “Van behoud van historisch erfgoed tot de uiteindelijke bestemming die op een kwalitatieve manier van verblijven bijdraagt aan gezondheid en welbevinden. Uiteraard moet de bouw zelf ook aan alle regels en wetten van duurzaamheid voldoen en we gaan opwarming en afkoeling tegen.”

Verenigingen kunnen terug naar huis

De inwoners van Eijsden zijn maar wat blij dat Kasteel Oost weer in de oude staat hersteld wordt. Maes: “We geven de mensen van het dorp hun trots terug. Iedereen heeft het erover. Bij de bakker. Bij de slager. Vroeger was een kasteel het begin van een dorp. Hier kwam dan een harmonie, een schutterij en een jonkheid uit voort. Allemaal opgericht in en rond het kasteel. Die verenigingen kunnen straks allemaal terug naar huis (komen). Dat had niemand meer gedacht.”