Bezoekerscentrum is een toonbeeld van biobased bouwen

De bouwheer van het nieuwe ontvangstcomplex is de provincie Limburg. NU Architectuuratelier tekende voor het ontwerp, bouwbedrijf Dethier stond in voor het design & build-traject en IsoHemp leverde het biobased isolatiemateriaal. Het bezoekerscentrum is vervaardigd zonder beton en enkel van natuurlijke en hernieuwbare materialen, waarbij onder andere CLT (Cross Laminated Timber) en kalkhennepblokken op een unieke wijze worden gecombineerd. Een gebouw van die omvang dat op een dergelijke innovatieve manier wordt gerealiseerd, is een primeur in Limburg en ver daarbuiten.

Laag energieverbruik

Kalkhennepblokken van IsoHemp regelen op natuurlijke wijze de temperatuur in de onthaalinfrastructuur van provinciedomein Nieuwenhoven door hun grote vermogen om opgeslagen warmte vrij te geven. De blokken leveren bijzonder hoge thermische prestaties en hebben een extreem laag energieverbruik. Elk blok is sterk isolerend dankzij de thermische faseverschuiving van 23,6 uur en zorgt voor een optimaal comfort.

Dit isolatiemateriaal met een hoge inertie beschermt bovendien tegen koude in de winter door de warmte binnenin het gebouw langer vast te houden en tegen warmte in de zomer door oververhitting aan de binnenzijde te voorkomen. Net zoals een warmtebuffer houdt het blok de binnentemperatuur constant en beperkt het op significante wijze de impact van temperatuurschommelingen overdag en ’s nachts.

Opslag van CO2

“Onze kalkhennepblokken bestaan uit een mengsel van hennepscheven of het houtachtige gedeelte van de plant, water en hydraulische en luchtkalk”, verduidelijkt Bart D’Haese, technical sales advisor bij IsoHemp. “De blokken worden in onze fabriek geperst en krijgen ter plaatse een eerste binding. Daarna worden ze 8 tot 12 weken gedroogd op onze buitensite in Fernelmont bij Namen, dus lokaal in België. Tijdens de productie maar ook nadien nemen de kalkhennepblokken CO2 op en stockeren het. Ook na de plaatsing gaat dit proces verder.”

Afhankelijk van de dikte van de hennepmuren is het mogelijk gebouwen te construeren met een laag, zeer laag of zelfs passief energieverbruik. In combinatie met een dragende constructie, zoals een paal- en balkconstructie of het Hempro-systeem, kan de volledige schil van een gebouw worden gecreëerd. Die biedt overigens een uitstekende ondersteuning voor afwerkingslagen en bekledingen.

Gezond binnenklimaat

Door zijn hoge waterdampdoorlatendheid functioneert het kalkhennepblok van IsoHemp als een waterbuffer en zorgt het voor een constant en gezond binnenklimaat. De relatieve vochtigheid blijft op die manier relatief stabiel, namelijk tussen 50 en 55 procent. Ongeacht of de hennepblokken zijn toegepast voor muren of voorzetwanden, de geluiden van buiten en het omgevingsgeluid worden aanzienlijk gedempt. De blokken functioneren als een resonator en temperen zo het merendeel van de geluidsgolven, waardoor er minder last is van geluidshinder.

Qua brandbeveiliging en brandweerstand beantwoordt het hennepblok aan de geldende normen. Dankzij zijn uitstekende brandgedrag (klasse B-s1 d0) is het twee uur of langer brandbestendig. Deze duurtijd hangt af van de aangebrachte eindlaag en de dikte van het gebruikte hennepblok. Daarnaast voldoet het blok aan de strengste eisen inzake duurzame ontwikkeling. De productie verloopt volgens een zeer energiezuinig proces op basis van 100 procent natuurlijk materiaal – kalk en hennep – dat afkomstig is van lokale producenten.

Baken van gastvrijheid

De verwarming en koeling van het bezoekerscentrum van provinciedomein Nieuwenhoven gebeurt zonder fossiele brandstoffen. Door in te zetten op zonnepanelen en aquathermie, waarbij het water van de aanpalende vijver fungeert als energiebron, haalt dit baanbrekend project reeds de energiedoelstellingen van 2050. Bijkomend worden natuurinclusieve voorzieningen in het gebouw geïmplementeerd. Zo komt er onder het dak een verblijfplaats voor vleermuizen en zijn op het dak meerdere bijenschoorstenen opgetrokken. Reden hiervoor is de afname van verblijfsvoorzieningen voor gebouwbewonende diersoorten wegens het isoleren en lucht- en kierdicht (ver)bouwen van woningen.

“Het nieuwe bezoekerscentrum van het Provinciaal Domein Nieuwenhoven wordt een baken van gastvrijheid te midden van een volledig hernieuwde natuurlijke omgeving”, aldus Limburgs gedeputeerde Igor Philtjens. “Met circulaire, duurzame architecturale en landschappelijke ingrepen zet dit project een ambitieuze stap richting een bloeiende biodiversiteit en een verhoogde natuurbeleving voor de bezoeker.”

Erik Cajot